Nöbetçi Eczaneler
Google, teknoloji tarihinin en büyük antitröst davalarından biriyle karşı karşıya. ABD Adalet Bakanlığı (DOJ), Google’ın çevrimiçi arama pazarındaki tekelini sona erdirmek için radikal önlemler alınması gerektiğini belirtti. Bu kapsamda, teknoloji devinin Chrome web tarayıcısını satması, arama sonuçlarını rakipleriyle paylaşması ve hatta gerekirse Android işletim sistemini elden çıkarması isteniyor. Mahkemeye sunulan çözüm önerileri, dijital dünyada ezberleri bozabilecek bir dönüşümün habercisi olabilir.
DOJ’un Talepleri: Chrome ve Android için Ayrışma Çağrısı
ABD Adalet Bakanlığı, Google’ın arama ve reklamcılık alanındaki yasa dışı tekelini sona erdirmek için bir dizi öneride bulundu. Çarşamba gecesi Washington DC Bölge Mahkemesi’ne sunulan bu öneriler, Ağustos ayında Yargıç Amit Mehta’nın, Google’ın arama motoru ve reklamcılık alanında yasa dışı bir tekel oluşturduğuna dair verdiği karara dayanıyor. DOJ’un önerilerinin odak noktası ise oldukça net: Chrome’un Google’dan ayrılması.
DOJ’un çözüm önerilerinde dikkat çeken diğer talepler arasında şunlar yer alıyor:
- Apple ve diğer cihaz üreticilerine ödeme yapılarak Google’ın varsayılan arama motoru olmasının yasaklanması. Google, Apple cihazlarda varsayılan arama motoru olmak için her yıl yaklaşık 20 milyar dolar ödüyor.
- Google’ın, kendi platformlarında (örneğin YouTube) arama motorunu önceliklendirmesinin engellenmesi.
- Google arama verilerinin “marjinal maliyetlerle” rakiplerine açılması ve 10 yıl boyunca arama sonuçlarının paylaşılması.
DOJ, bu önlemlerle yalnızca Google’ın tekelini sınırlamayı değil, aynı zamanda çevrimiçi arama pazarında rekabeti yeniden şekillendirmeyi amaçlıyor.
Teknoloji Dünyasında Dönüm Noktası: Chrome’un Satışı
Google’ın, Chrome web tarayıcısı üzerindeki hakimiyeti DOJ’un dikkatini çeken en önemli konulardan biri. Bakanlık, Chrome’un arama pazarındaki rekabeti engellediğini ve bu nedenle tarayıcının Google’dan ayrılması gerektiğini belirtiyor. Chrome, dünya genelindeki en popüler web tarayıcısı olmasının yanı sıra, Google’ın arama motorunu ve reklam teknolojilerini entegre ettiği stratejik bir araç olarak öne çıkıyor.
Bu bağlamda, DOJ’un önerisi sadece bir tarayıcı satışı değil, aynı zamanda Google’ın tüm ekosisteminde büyük bir dönüşümün başlangıcı olarak görülüyor. Öte yandan, bu ayrışma sadece Chrome ile sınırlı kalmayabilir; Android işletim sistemi için de benzer bir talebin gündeme gelme olasılığı bulunuyor.
DOJ’un önerisinde şu ifadeler yer aldı:
“Google’ın arama verilerini rakipleriyle paylaşması, Chrome’un satışı ve Android’in ayrılması gibi adımlar, çevrimiçi arama pazarında gerçek rekabeti yeniden tesis etmek için kritik öneme sahiptir.”
Arama ve Reklam Piyasasında Radikal Değişiklikler Kapıda
Google’ın hakim olduğu arama pazarında DOJ’un önerileri, arama motorlarının işleyişini baştan aşağı değiştirebilir. Önerilen önlemlerden biri, Google’ın arama sonuçları ve sıralama verilerini 10 yıl boyunca rakip arama motorlarıyla ücretsiz olarak paylaşması. Bu durum, dijital rekabet açısından eşit şartlar yaratmayı amaçlasa da, Google’ın iş modelini ciddi şekilde zora sokabilir.
Ayrıca, DOJ’un bir diğer dikkat çekici talebi, Google’ın yapay zeka özetleme araçlarında (AI Overviews) tarafsızlık sağlaması. DOJ, web sitelerinin bu araçlara dahil olmamayı seçmeleri durumunda, Google’ın bu tercihleri arama sonuçlarında olumsuz şekilde etkilememesi gerektiğini belirtti.
Android İçin Ayrılma Tehdidi Masada
DOJ’un önerileri yalnızca Chrome ile sınırlı değil. Android işletim sisteminin Google’dan ayrılması, DOJ’un üzerinde durduğu olası bir senaryo olarak öne çıkıyor. Google, Android sayesinde küresel mobil cihaz pazarının büyük bir kısmını kontrol ediyor. DOJ, Android’in ayrılmasının, Google’ın arama ve reklamcılık alanındaki tekelini azaltma yolunda bir koz olabileceğini ifade ediyor.
Bu talepler, yalnızca Google’ın iş modelini değil, aynı zamanda Android kullanıcılarını ve uygulama geliştiricilerini de yakından ilgilendiriyor. Android’in ayrılması durumunda, ekosistemde büyük değişiklikler yaşanabilir.
DOJ’un Daha Geniş Önlemleri: Yatırım ve Satın Almalara Yasak
Adalet Bakanlığı, yalnızca ayrışmalarla sınırlı kalmıyor; aynı zamanda Google’ın gelecekteki yatırımlarını ve satın almalarını da sınırlamayı öneriyor. Örneğin, Google’ın:
- Rakip arama motorlarını,
- Sorgu tabanlı yapay zeka ürünlerini,
- Reklam teknolojilerini satın alması ya da bu alanlara yatırım yapması yasaklanabilir.
Bu önlemlerin uygulanabilmesi için oluşturulan beş kişilik teknik komiteye, belge talep etme, çalışanlarla mülakat yapma ve yazılım kodlarını inceleme gibi geniş yetkiler verilmesi önerildi.
Süreç Nasıl İşleyecek?
Google’a yönelik bu önemli davanın ikinci aşaması olan çözüm önerileri davası, Nisan ayında iki hafta sürecek bir duruşmayla devam edecek. DOJ, mart ayında önerilerini revize ederek mahkemeye sunacak. Google ise kendi çözüm önerilerini aralık ayında mahkemeye iletecek. Süreç tamamlandığında, Google’ın nasıl bir dönüşüm geçireceği tüm teknoloji dünyası için önemli bir dönüm noktası olacak.
2025 yılı ise Google için bir başka zorlu mücadeleye sahne olabilir. Şirket, ABD’de reklam teknolojisi işine yönelik ayrı bir antitröst davasıyla da karşı karşıya. Bu da Google’ın iş modelini ve küresel operasyonlarını yeniden şekillendirebilecek bir diğer önemli süreç olarak dikkat çekiyor.
DOJ neden Chrome’un satılmasını istiyor?
DOJ, Chrome’un Google’ın arama pazarındaki tekelini güçlendirdiğini ve rekabeti engellediğini düşünüyor. Bu nedenle, Chrome’un satılması, pazarın daha rekabetçi hale gelmesi için önemli bir adım olarak görülüyor.
Google’ın Apple’a ödeme yapması neden yasaklanmak isteniyor?
Google, Apple cihazlarında varsayılan arama motoru olmak için her yıl yaklaşık 20 milyar dolar ödüyor. DOJ, bu ödemelerin rekabeti sınırladığı görüşünde ve bu tür anlaşmaları yasaklamayı öneriyor.
Google, arama sonuçlarını rakiplerle paylaşacak mı?
DOJ’un önerilerine göre, Google’ın arama sonuçları ve sıralama verilerini 10 yıl boyunca rakiplerine ücretsiz olarak paylaşması gerekiyor. Bu, pazarın daha adil bir şekilde rekabet edebilmesini sağlamak amacıyla öneriliyor.
Android’in ayrılması mümkün mü?
DOJ, Android’in ayrılmasının Google’ın tekelini azaltabileceğini düşünüyor. Ancak bu, oldukça karmaşık bir süreç ve uygulamaya konulup konulmayacağı ilerleyen süreçte belli olacak.
Google’ın iş modeli bu süreçten nasıl etkilenecek?
DOJ’un önerileri kabul edilirse, Google’ın iş modeli radikal bir şekilde değişebilir. Şirketin reklamcılık, arama motoru ve Android ekosistemi gibi temel alanlarda yeniden yapılanması gerekebilir.
DOJ’un talep ettiği yapay zeka düzenlemesi nedir?
DOJ, Google’ın yapay zeka özetleme araçlarında tarafsızlık sağlamasını ve web sitelerinin bu araçlara dahil olmamayı seçmeleri durumunda arama sonuçlarının olumsuz etkilenmemesini talep ediyor.
Teknik komitenin görevleri neler olacak?
DOJ tarafından oluşturulan teknik komite, Google’ın faaliyetlerini denetleyecek. Bu komite, belge talep edebilir, çalışanlarla görüşmeler yapabilir ve yazılım kodlarını inceleyebilir.
Google için süreç ne zaman sonuçlanacak?
Dava sürecinin ikinci aşaması Nisan ayında başlayacak ve önerilerin nihai şekli o dönem belirlenecek. Ancak, Google’ın dönüşüm süreci birkaç yıl sürebilir.
Bu dava, diğer teknoloji şirketlerini etkiler mi?
Google’a karşı alınacak kararlar, teknoloji sektöründe emsal teşkil edebilir. Özellikle diğer büyük teknoloji şirketlerinin antitröst davalarına yönelik daha sıkı düzenlemeler gündeme gelebilir.
